Xếp hạng tín nhiệm ngân hàng: Nền tảng cho quyết định tài chính thông minh

Trong bối cảnh thị trường vốn trong nước yêu cầu khắt khe hơn về sự minh bạch, xếp hạng tín nhiệm ngân hàng ngày càng trở thành công cụ không thể thiếu để đánh giá mức độ tin cậy tài chính, năng lực quản trị rủi ro và khả năng đáp ứng nghĩa vụ nợ của tổ chức tín dụng. Với phương pháp luận độc lập và ứng dụng thông lệ tốt nhất từ quốc tế, VIS Rating mang đến góc nhìn khách quan về sức mạnh tài chính của các ngân hàng Việt Nam – giúp nhà đầu tư, đối tác và các cơ quan quản lý đưa ra quyết định hiệu quả hơn trong bối cảnh thị trường nhiều biến động..

1. Ý nghĩa của xếp hạng tín nhiệm với ngành ngân hàng

Kết quả xếp hạng tín nhiệm tích cực có thể giúp ngân hàng:

• Tăng khả năng tiếp cận vốn: Xếp hạng tín nhiệm cao giúp mở rộng cánh cửa tiếp cận vốn cho ngân hàng, bao gồm cả thị trường trong nước và quốc tế. Đây là lợi thế cạnh tranh quan trọng khi ngân hàng cần huy động vốn quy mô lớn để mở rộng hoạt động, đầu tư vào công nghệ mới hoặc đáp ứng các yêu cầu về vốn theo quy định.
• Giảm chi phí huy động vốn: Kết quả xếp hạng tín nhiệm ngân hàng ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí vốn. Ngân hàng có xếp hạng tín nhiệm tốt có thể huy động vốn (từ tiền gửi, phát hành trái phiếu, vay liên ngân hàng,...) với chi phí thấp hơn (lãi suất thấp hơn). Ngược lại, ngân hàng có xếp hạng thấp sẽ khó khăn hơn trong việc huy động vốn và phải chấp nhận lãi suất cao hơn, làm giảm lợi nhuận.
• Gia tăng uy tín và khẳng định thương hiệu: Xếp hạng tín nhiệm ngân hàng có thể cho thấy bức tranh tình hình tài chính, quản trị rủi ro và kỳ vọng trong tương lai. Kết quả cao sẽ gia tăng lòng tin từ khách hàng, đối tác và cổ đông, đặc biệt trong bối cảnh thị trường không ổn định và ngược lại. Uy tín từ xếp hạng tốt giúp ngân hàng thu hút đầu tư dài hạn, xây dựng quan hệ đối tác chiến lược và duy trì lòng trung thành của khách hàng - những yếu tố vô hình nhưng có giá trị rất lớn.

2. Phương pháp luận xếp hạng ngân hàng của VIS Rating

Phương pháp luận xếp hạng tín nhiệm ngân hàng của VIS Rating được xây dựng độc lập, dựa trên hệ thống tiêu chí phản ánh đầy đủ rủi ro tín dụng của tổ chức tín dụng trong điều kiện kinh tế, pháp lý và thị trường Việt Nam. Các chỉ tiêu tài chính được phân tích theo logic tương quan – bao gồm khả năng thanh toán, thanh khoản, chất lượng tài sản, đòn bẩy, vốn và lợi nhuận – nhằm đưa ra đánh giá nhất quán, có thể so sánh giữa các ngân hàng.

Khái quát về khả năng thanh toán và thanh khoản

• Khả năng thanh toán: Được đo lường bằng mối quan hệ giữa rủi ro tài sản (tín dụng, thị trường, hoạt động,…) và khả năng hấp thụ rủi ro của vốn, thu nhập nhằm đảm bảo tổ chức/ngân hàng có đủ vốn để trang trải các nghĩa vụ tài chính dài hạn.
• Khả năng thanh khoản: Đánh giá cơ cấu nguồn vốn và xem xét nguồn tài sản thanh khoản sẵn có. Khả năng tiếp cận thị trường dễ dàng và quỹ dự trữ thanh khoản dồi dào cho phép tổ chức duy trì hoạt động mà không phải bán tháo tài sản kém thanh khoản.

Các tiêu chí đánh giá chi tiết

• Chất lượng tài sản: VIS Rating đánh giá chất lượng tài sản qua tỷ lệ khoản vay có vấn đề và tỷ lệ dự phòng tổn thất. Tỷ lệ khoản vay có vấn đề cao báo hiệu rủi ro tín dụng, áp lực lên khả năng trả nợ và thường dẫn đến hạ điểm tín nhiệm. Ngược lại, tỷ lệ thấp kèm dự phòng đầy đủ cho thấy danh mục tín dụng lành mạnh, có thể được cộng điểm "tích cực" trong xếp hạng tín nhiệm ngân hàng.
• Vốn: Hệ số vốn chủ sở hữu hữu hình thường (TCE) trên tài sản có rủi ro (RWA) cao thể hiện khả năng hấp thụ tổn thất tốt, tạo lớp đệm bảo vệ chủ nợ trong khủng hoảng, từ đó nâng cao khả năng thanh toán và cải thiện hạng tín nhiệm. Ngược lại, hệ số vốn thấp có thể dẫn đến điều chỉnh tiêu cực trong đánh giá.
• Khả năng sinh lời: Lợi nhuận ròng trên tài sản ổn định và bền vững giúp tổ chức tự tạo vốn, hấp thụ tổn thất và phục hồi sau các cú sốc thị trường, là cơ sở để VIS cộng điểm "tích cực". Nếu thu nhập dao động mạnh hoặc yếu kém, tổ chức có thể bị hạ điểm do tiềm ẩn rủi ro không đủ đệm vốn nội bộ.
• Đòn bẩy: Tỷ lệ giữa tổng tài sản/các hạng mục rủi ro và vốn chủ sở hữu hữu hình phản ánh mức độ phụ thuộc vào nợ. Đòn bẩy cao làm tăng rủi ro vỡ nợ và nhạy cảm với biến động giá tài sản, khiến VIS Rating có thể đánh giá tiêu cực. Ngược lại, đòn bẩy thấp được xem là điểm cộng trong xếp hạng.

  VIS Rating đã xây dựng phương pháp luận độc lập để xếp hạng tín nhiệm ngân hàng

3. VIS Rating công bố xếp hạng một số ngân hàng Việt Nam

Các kết quả xếp hạng đã được VIS Rating công bố cho một số ngân hàng tiêu biểu tại Việt Nam phản ánh sự phân hóa rõ rệt về chất lượng tín dụng trong hệ thống. Đây là nguồn thông tin đáng tin cậy giúp thị trường có thêm cơ sở trong việc định giá rủi ro, xác định mức lãi suất phù hợp và đánh giá triển vọng tài chính của các tổ chức tín dụng:

Trong bối cảnh thị trường tài chính ngày càng đề cao tính minh bạch và quản trị rủi ro, xếp hạng tín nhiệm ngân hàng đóng vai trò như một chỉ dấu quan trọng về năng lực tài chính và khả năng đáp ứng nghĩa vụ nợ.

Các kết quả đánh giá từ VIS Rating không chỉ hỗ trợ nhà đầu tư ra quyết định, mà còn giúp ngân hàng nhìn nhận lại cấu trúc vốn và hoạt động vận hành một cách chiến lược, nhằm hướng tới sự phát triển bền vững và củng cố vị thế trên thị trường.